Ở Việt Nam, việc tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ đã trở thành một phần văn hóa ẩm thực, tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ nhiễm giun sán và ký sinh trùng. Theo số liệu từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, khoảng 33 triệu người dân Việt Nam đang nằm trong nhóm có nguy cơ cao nhiễm giun sán, với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 20% đến 50% tùy thuộc vào khu vực.
Thói quen ăn sống, ăn tái đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người, đặc biệt là trong việc tiêu thụ các món ăn như gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật hoặc thực phẩm chưa nấu chín kỹ. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm được coi là có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, và thịt heo rừng hoặc thú hoang dã.
Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường, bao gồm buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Trong những trường hợp nặng hơn, giun sán có thể gây tắc ruột hoặc các biến chứng nguy hiểm như viêm não. Do đó, việc nhận biết và phòng ngừa là cực kỳ quan trọng.
Khi nghi ngờ ăn phải thực phẩm nhiễm sán, mọi người cần giữ bình tĩnh và theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ. Đồng thời, việc đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm phân, máu tìm ký sinh trùng là rất cần thiết. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, vì mỗi loại giun sán cần phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, mọi người cần tuân thủ 5 nguyên tắc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, và sử dụng nguyên liệu và nước an toàn. Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng.
Như vậy, việc cảnh giác và có kiến thức về các nguy cơ sức khỏe từ thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ là điều cần thiết. Mọi người cần tích cực thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.
Thực tế, nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về những nguy cơ khi ăn thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ. Do đó, truyền thông và giáo dục về an toàn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của cộng đồng. Từ đó, mỗi người có thể tự bảo vệ mình và đóng góp vào việc xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn hơn.