Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố xảy ra khi tàu này, chở 49 người, gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không hệ thống giám sát nào hay biết trong khoảng 2 giờ đồng hồ, dù cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km.
Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này đã làm lộ ra những lỗ hổng trong hệ thống giám sát và quản lý tàu du lịch. Trong thời đại số, mọi tàu du lịch phải được giám sát thời gian thực để đảm bảo an toàn cho hành khách. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường, mà còn làm nổi bật khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Chuyển đổi số và công nghệ có ý nghĩa đặc biệt khi nó được áp dụng vào những tình huống khẩn cấp và khốc liệt, nơi con người không còn đơn độc. Việc số hóa các tình huống khẩn cấp, áp dụng các công nghệ như GPS, cảm biến, AI, và dữ liệu lớn vào quản lý và giám sát tàu du lịch là điều cần thiết. Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp cần thiết để tránh tái diễn những tai nạn tương tự.
Để đảm bảo an toàn cho tàu du lịch và hành khách, các tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) cần tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ hoặc mất tín hiệu, phải có cảnh báo và quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Đặc biệt, trong điều kiện thời tiết xấu như mưa bão, phải có radar thời tiết và tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc xây dựng hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát toàn diện các hoạt động, bao gồm cả tàu du lịch và các tình huống khẩn cấp khác. Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi số là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp, chứ không chỉ là vẽ bản đồ đẹp hay cung cấp wifi mạnh. Sự sống và an toàn của con người không thể trông chờ vào ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số.
Tóm lại, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 là một hồi chuông cảnh báo về việc cần phải nhanh chóng lấp đầy những khoảng trống trong chuyển đổi số, đặc biệt là trong lĩnh vực giám sát và quản lý tàu du lịch. Bằng việc áp dụng mạnh mẽ công nghệ và số hóa các tình huống khẩn cấp, chúng ta có thể xây dựng một môi trường an toàn hơn và sẵn sàng ứng phó với các tình huống bất ngờ.