Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc cách tân mạnh mẽ nhờ vào chuyển đổi số và sự chủ động của người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực và sinh động nhất về văn hóa, phong tục của quê hương mình.
Một biểu tượng tiêu biểu cho sự vươn lên của người dân bản địa là làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ, tỉnh Tuyên Quang. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn giữ gìn và phát huy phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên TikTok và Facebook.
Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông, như hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Theo đó, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá du lịch thông qua các kênh truyền thông, mạng xã hội và các hoạt động xúc tiến du lịch.
Du lịch vùng cao không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là cách để người dân bản địa tự hào về văn hóa và quê hương mình. Với sự chung tay của người dân, chính quyền và các tổ chức, du lịch vùng cao sẽ tiếp tục phát triển, góp phần xóa đói giảm nghèo và bảo tồn bản sắc văn hóa của các dân tộc Việt Nam.