Nhớ lại thời kỳ đầu sử dụng ăng ten tivi trên nóc nhà, khoảng năm 1966, nhiều gia đình ở Sài Gòn đã trang bị ăng ten tivi bằng sắt dài trên nóc nhà, với một vài chấu chỉa lên trời như cây xương rồng khô. Nếu ai đó nhìn thấy ăng ten này trên nóc nhà nào đó, họ có thể chắc chắn rằng đó là một gia đình khá giả. Chỉ cần liếc nhìn ăng ten là có thể biết được ngay.
Vào thời điểm đó, một chiếc máy truyền hình Denon với màn hình 19 inches (đo theo đường chéo) có giá gần 30.000 đồng. Số tiền này chỉ thua kém một chút so với giá của chiếc xe Honda SS đời 1966, có giá 36.500 đồng, tương đương với hai lượng vàng.
Tuy nhiên, để có thể xem tivi, người dân phải sắm thêm máy tăng áp, hay còn gọi là ‘survolteur’, do điện áp trong nước thường không ổn định. Việc trang bị thêm máy tăng áp này đồng nghĩa với việc sắm thêm một chiếc ăng ten chọc trời. Phải có đủ những trang thiết bị này thì mới có thể tận hưởng việc xem tivi.
Một vài phép so sánh về giá cả đã cho thấy sự thay đổi lớn về giá trị sau này. Nếu 36.500 đồng có thể mua một chiếc xe Honda trong thời VNCH thì tới thời kỳ ‘cách mạng’, số tiền đó chỉ đủ để mua một tô phở Bắc.
Giai đoạn sau, khi vượt biên, người ta gọi một lượng vàng là ‘một cây.’ Dù có nghe nói như vậy nhưng thời điểm đó không dễ dàng để có thể sở hữu vàng.
Tại thủ đô Sài Gòn xưa, buôn bán lớn nhỏ phần nhiều nằm trong tay người Hoa. Các bảng hiệu tiệm thường có đuôi chữ ‘Ký’ là biết ngay chủ tiệm là người Hoa. Một vài cửa hàng đặc trưng với các hoạt động dịch vụ đa dạng từ nước uống, thực phẩm cho tới thuốc Bắc hay thậm chí cả áo quan.
Về nghệ sĩ, có một điều đặc biệt mà tác giả muốn nhắc tới. Đó là bài học tình trường từ cái tên Kim, nhất là khi có thêm chữ ‘Cương’. Nghệ sĩ Kim Cương, một trong những cái tên nổi tiếng và cũng là tên của một tác phẩm văn học.
Tựu trung, một vài điều liên quan tới cuộc sống của tác giả và cả những đổi thay của thời gian đã được đề cập. Một vài yếu tố lịch sử đã minh chứng cho sự thay đổi của đất nước.
Truyền hình và những chương trình giải trí trong quá khứ, tác giả nhắc lại việc thành lập Nha Vô Tuyến Truyền Hình VN vào năm 1966 tại Trung tâm điện ảnh số 15 đường Thi Sách. Hồi đó, chưa có đài phát sóng mặt đất như bây giờ nên phải dùng ‘Flying Station’ – tức là dùng máy bay bay vòng vòng trên trời phát sóng xuống mặt đất. Hình ảnh và âm thanh không được rõ ràng, thường lúc rõ lúc mờ, lúc rung, lúc gợn sóng.
Nhớ lại những buổi chiều đi coi truyền hình công cộng ở hẻm đường Phan Thanh Giản, đối diện đất Thánh Tây (nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi), là một kỷ niệm khó quên. Dù chỉ coi ké nhưng không khí rất vui và hồi hộp. Lần đầu tiên được tiếp cận với công nghệ truyền hình và ngắm nhìn những hình ảnh trên màn hình.
Thời gian đầu, chương trình rất nghèo nàn nhưng cũng đủ để làm vui. Từ ca nhạc thiếu nhi Tuổi Xanh của cô Kiều Hạnh, nhạc kịch Hoàng Thi Thơ cho tới các chương trình văn hóa văn nghệ.
Nhắc tới những bộ phim ảnh hưởng, nhất là ‘Combat’ do đài ABC của Mỹ chiếu, gồm 152 tập. Đó là hành trình của các nhân vật và cũng là kỷ niệm đáng nhớ của tuổi thơ.
Cuối cùng, những lời nhắc nhở về người thân đã khuất cùng với cảm giác hoài niệm không thể nào quên. Gắn liền với dòng đời và tất cả những xúc cảm người viết đã thể hiện qua bài viết.