Sau gần một tháng áp dụng cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, nhiều địa phương đã ghi nhận những hiệu quả đáng kể trong giai đoạn đầu. Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố báo cáo về tiến độ triển khai cơ chế này, nêu rõ những kết quả tích cực cũng như các vướng mắc cần được giải quyết.

Cơ chế phân cấp, phân quyền được xem là một giải pháp quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ tại các địa phương. Thông qua cơ chế này, các đơn vị trong lĩnh vực khoa học và công nghệ được tăng cường tự chủ và tự chịu trách nhiệm, từ đó có thể phát huy tối đa khả năng sáng tạo và đổi mới của mình. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, vẫn còn tồn tại một số khó khăn và vướng mắc cần được tháo gỡ.

Những vướng mắc này bao gồm các vấn đề liên quan đến quy định pháp luật, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực. Một số địa phương gặp khó khăn trong việc xác định rõ ràng phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của mình trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Ngoài ra, việc thiếu nguồn lực và cơ sở hạ tầng cũng là một thách thức lớn đối với các địa phương trong việc triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền.

Để khắc phục những khó khăn này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề xuất một số giải pháp. Trước hết, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và các đơn vị trong lĩnh vực khoa học và công nghệ để xây dựng và hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật. Đồng thời, cần tăng cường hỗ trợ các địa phương trong việc nâng cao năng lực và cơ sở hạ tầng, từ đó giúp họ có thể triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền một cách hiệu quả.

Việc triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ là một bước tiến quan trọng nhằm đẩy mạnh sự phát triển của khoa học và công nghệ tại các địa phương. Với sự nỗ lực và phối hợp của các cấp chính quyền và các đơn vị liên quan, hy vọng rằng những khó khăn và vướng mắc sẽ được giải quyết, giúp cho cơ chế này được triển khai hiệu quả và bền vững.

Theo dõi quá trình triển khai cơ chế phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại các địa phương, có thể thấy rằng, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn nhiều thách thức cần được vượt qua. Bộ Khoa học và Công nghệ đang tiếp tục làm việc chặt chẽ với các cấp chính quyền và các đơn vị liên quan để tháo gỡ các vướng mắc và hỗ trợ các địa phương trong việc triển khai cơ chế này.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã và đang không ngừng nỗ lực để khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Thông qua các chính sách đầu tư, phát triển hạ tầng, nguồn lực và thể chế, đất nước đang từng bước vươn lên trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ vũ trụ trong khu vực.

Các chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, định hướng thời gian tới, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành yêu cầu tất yếu của quốc gia. Để đạt được mục tiêu này, cần hình thành chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ quốc gia, trong đó có đầu tư mạo hiểm và giao quyền tự chủ rất cao cho tổng công trình sư của dự án. Việc này không chỉ giúp đẩy mạnh sự phát triển của công nghệ vũ trụ mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ông Lý Hoàng Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam đã và đang tích cực triển khai Chương trình Khoa học và công nghệ cấp quốc gia về công nghệ vũ trụ. Chương trình này đã mang lại nhiều kết quả thiết thực, phục vụ cả mục tiêu dân sinh và quốc phòng-an ninh. Cụ thể, Việt Nam đã phát triển được một số vệ tinh nhỏ như PicoDragon (2013), MicroDragon (2019), NanoDragon (2021), cùng với vệ tinh viễn thám VNREDSat-1 (2013).

Bên cạnh đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp với các bộ, ngành để xây dựng các chính sách, cơ chế nhằm khai thác hiệu quả dữ liệu vệ tinh; khuyến khích chuyển giao công nghệ vũ trụ lưỡng dụng và hoàn thiện hệ thống trạm mặt đất. Ông Lý Hoàng Tùng cũng cho rằng, phát triển công nghệ vũ trụ sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tri thức, củng cố tiềm lực quốc phòng – an ninh và khẳng định vị thế của Việt Nam trong khu vực và quốc tế.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thành lập cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia, có thể tham khảo mô hình Philippines, nơi có cơ quan vũ trụ quốc gia trực thuộc Chính phủ, để điều hành thống nhất và có phải có luật chuyên ngành về không gian. Ông cũng dẫn chứng, kinh tế vũ trụ toàn cầu dự báo sẽ đạt 1.400 tỷ USD vào năm 2030 và nhiều tỷ phú công nghệ đang đổ vốn vào lĩnh vực này, vì vậy Việt Nam không thể đứng ngoài.

Tiến sỹ Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá, công nghệ vũ trụ là một ngành công nghệ chiến lược, nhưng đồng thời phải trở thành công nghệ hàng đầu, cùng với bán dẫn và năng lượng hạt nhân. Ông cũng cho rằng, cần thí điểm cơ chế sandbox theo Nghị quyết 193 của Quốc hội, tức là thí điểm một dự án công nghệ lớn với chức danh của tổng công trình sư được giao quyền tự chủ rất cao, chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm và miễn trừ trách nhiệm cho những người chủ trì dự án công nghệ lớn.

Như vậy, có thể thấy rằng việc phát triển công nghệ vũ trụ đang trở thành một yêu cầu tất yếu của quốc gia. Với sự đầu tư và phát triển đúng hướng, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ vũ trụ trong thời gian tới. Technology4.vn sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về lĩnh vực công nghệ vũ trụ và các chính sách phát triển của Việt Nam.