Bộ Công an đề xuất các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử và lưu trữ dữ liệu phải tích hợp hệ thống lọc phần mềm độc hại trong toàn bộ quá trình gửi, nhận và lưu trữ thông tin. Đề xuất này được nêu trong dự thảo Luật An ninh mạng sửa đổi, hiện đang được lấy ý kiến từ các bộ, ngành.

Dự luật được xây dựng trên cơ sở hợp nhất hai văn bản pháp luật hiện hành là Luật An toàn thông tin mạng (2015) và Luật An ninh mạng (2018). Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là quy định cụ thể về việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý phần mềm độc hại.

Theo đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử, truyền đưa và lưu trữ thông tin phải triển khai hệ thống giám sát, lọc mã độc trong suốt quá trình vận hành, đồng thời có trách nhiệm báo cáo cho cơ quan chức năng có thẩm quyền. Các nhà cung cấp dịch vụ Internet cũng phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn hành vi phát tán phần mềm độc hại.

Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm tuân thủ hướng dẫn kỹ thuật của cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo an toàn thông tin. Dự thảo luật cũng đưa ra định nghĩa phần mềm độc hại là các chương trình có khả năng gây rối loạn hệ thống thông tin hoặc thực hiện các hành vi xâm nhập trái phép như sao chép, chỉnh sửa, xóa dữ liệu trong hệ thống.

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất thế giới và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về số lượng tên miền quốc gia https://en.wikipedia.org/wiki/Domain_name. Cùng với đó, Việt Nam đang tiến tới mô hình chính phủ điện tử toàn diện, với dân số trẻ, trình độ học vấn cao và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội cùng các nền tảng trực tuyến ở mức cao.

Quốc gia này cũng thường xuyên nằm trong top 10 nước có lưu lượng dữ liệu xuyên biên giới lớn nhất toàn cầu https://www.cisco.com/country/en/us/docs/Networking_Devices/Routers/800/software/sdwan/2_1_2/User_Guide/IOCs-Software-Deployment-Guide.html. Tuy nhiên, thực tế cho thấy an ninh mạng vẫn đang đối mặt nhiều rủi ro nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội và quyền lợi hợp pháp của người dân, tổ chức.

Các cuộc tấn công mạng, hoạt động gián điệp mạng và tình trạng rò rỉ, mất mát thông tin bí mật Nhà nước ngày càng tinh vi và phức tạp. Tin tặc liên tục nâng cấp mã độc, triển khai các chiến dịch tấn công có chủ đích nhằm vào hệ thống mạng của các cơ quan Trung ương, doanh nghiệp lớn và tập đoàn trọng điểm.

Trước tình hình này, Bộ Công an nhấn mạnh sự cần thiết phải khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh mạng và siết chặt công tác phòng, chống tội phạm công nghệ cao, đặc biệt là hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân https://www.privacy-regulation.eu/en/General-Data-Protection-Regulation-GDPR/. Chính phủ dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo luật này tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào cuối năm nay.

Một chiến dịch phần mềm độc hại quy mô lớn đang diễn ra bí mật trên hàng triệu thiết bị Android, theo báo cáo mới nhất từ nhóm zLabs của Zimperium. Chiến dịch này sử dụng một chiến thuật lừa đảo kiểu mới, trong đó tạo ra hai phiên bản ứng dụng có tên và giao diện giống hệt nhau. Một phiên bản hợp pháp được đưa lên Google Play, trong khi phiên bản độc hại được phát tán thông qua các kênh không chính thống.

Khi được cài đặt, ứng dụng độc hại sẽ hiển thị hàng loạt quảng cáo toàn màn hình, làm chậm thiết bị, tiêu tốn dữ liệu và nhanh chóng chiếm quyền kiểm soát thiết bị người dùng. Không chỉ vậy, ứng dụng này còn có khả năng cài đặt các tiện ích mở rộng trên trình duyệt, theo dõi tìm kiếm và thậm chí tải mã độc khác về máy mà không cần sự cho phép của người dùng.

Các chuyên gia tại Zimperium cho biết biến thể mới của phần mềm độc hại này can thiệp trực tiếp vào cấu trúc ZIP của file APK, một kỹ thuật nhằm qua mặt các hệ thống kiểm tra bảo mật truyền thống. Điều này khiến phần mềm độc hại ẩn sâu hơn, khó bị phát hiện hơn và gần như miễn nhiễm trước các công cụ kiểm tra phổ thông.

Để tự bảo vệ, người dùng cần cẩn trọng khi cài đặt ứng dụng, hạn chế nguồn không rõ ràng và thường xuyên kiểm tra thiết bị. Điểm yếu lớn nhất mà phần mềm độc hại này khai thác chính là thói quen cài ứng dụng ngoài Google Play của người dùng. Việc tải file APK từ nguồn không xác minh là con đường nhanh nhất để tin tặc xâm nhập.

Google đã tích hợp Chế độ Bảo vệ Nâng cao trong Android 16, tính năng này ngăn người dùng cài đặt ứng dụng ngoài hệ thống, không cho phép tắt hoặc vô hiệu hóa, nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ bị tấn công.

Người dùng cần lưu ý những dấu hiệu sau để nhận biết điện thoại Android của mình có bị nhiễm phần mềm độc hại hay không: Quảng cáo bật lên liên tục, kể cả khi không mở ứng dụng; thiết bị nóng bất thường, pin tụt nhanh, dữ liệu di động tiêu hao nhiều; ứng dụng lạ xuất hiện mà bạn không nhớ từng cài đặt; trình duyệt đổi trang chủ hoặc chuyển hướng lạ khi tìm kiếm.

Cảnh báo từ Zimperium cho thấy các kỹ thuật ẩn danh này chưa có dấu hiệu dừng lại. Do đó, người dùng cần nâng cao cảnh giác và采取 các biện pháp bảo vệ cần thiết để giữ an toàn cho smartphone của mình. Để biết thêm thông tin về cách bảo vệ thiết bị của bạn, vui lòng truy cập trang web của Zimperium.