E-fuel, một loại nhiên liệu sạch được kỳ vọng sẽ thay thế xăng dầu trong tương lai, đang trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế. Công nghệ đằng sau e-fuel đang phát triển nhanh chóng và nhận được sự quan tâm rộng rãi.

Quá trình sản xuất e-fuel bắt đầu bằng việc điện phân nước để tạo ra hydro. Sau đó, hydro này được kết hợp với carbon dioxide thu được từ khí quyển. Kết quả là một loại nhiên liệu có thể sử dụng trực tiếp trong các phương tiện giao thông hiện có, mà không cần phải thực hiện các thay đổi cơ bản đối với động cơ.

Một trong những lợi ích nổi bật của e-fuel là khả năng giảm thiểu đáng kể khí thải carbon. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh thế giới đang nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Châu Âu đang tích cực đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển e-fuel như một giải pháp thay thế cho nhiên liệu hóa thạch, vốn là nguồn gốc của nhiều vấn đề môi trường.

Các nhà khoa học và kỹ sư đang làm việc không ngừng nghỉ để cải thiện hiệu suất và giảm chi phí sản xuất e-fuel. Mục tiêu của họ là đưa công nghệ này vào sử dụng rộng rãi trong tương lai gần. Nhờ vào những nỗ lực này, e-fuel có tiềm năng trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu và hướng tới một tương lai năng lượng sạch hơn.

Để đạt được mục tiêu này, các quốc gia và tổ chức trên toàn thế giới đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển công nghệ e-fuel. European Technology Centre và các tổ chức tương tự đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của công nghệ này thông qua việc cung cấp nguồn lực và hỗ trợ các dự án nghiên cứu.

Làn sóng sa thải trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Mỹ đã bắt đầu từ quyết định của New Leaf Energy, một công ty năng lượng mặt trời có trụ sở tại bang Massachusetts. Công ty này đã quyết định cắt giảm 41 trong tổng số 217 nhân viên, chiếm gần 20% lực lượng lao động của mình. Theo CEO Dan Berwick, việc cắt giảm nhân sự này là cần thiết để công ty có thể duy trì sự ổn định trong bối cảnh chính sách năng lượng tái tạo của chính phủ liên bang đang trải qua những thay đổi quan trọng.

Những thay đổi trong chính sách năng lượng tái tạo của Mỹ bắt nguồn từ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) dưới thời Tổng thống Joe Biden, cho phép các hộ gia đình lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời được hưởng tín dụng thuế liên bang lên đến 30% tổng chi phí lắp đặt cho đến năm 2032. Tuy nhiên, Đạo luật này cũng yêu cầu các dự án phải bắt đầu xây dựng trước tháng 7 năm 2026 để được hưởng chính sách ưu đãi. Sự không chắc chắn về chính sách đã khiến nhiều công ty trong lĩnh vực năng lượng tái tạo phải thu hẹp quy mô hoạt động.

New Leaf Energy không phải là công ty duy nhất trải qua làn sóng sa thải. Pine Gate Renewables, một nhà phát triển dự án năng lượng mặt trời và lưu trữ tại Bắc Carolina, cũng được cho là đã sa thải 15% nhân sự của mình. Tương tự, Southern Energy Management cũng đang cân nhắc kế hoạch sa thải từ 50 đến 55 nhân viên.

Theo Bloomberg, trích dẫn thông tin từ công ty nghiên cứu Enverus, nếu không có khoản tín dụng thuế, chỉ khoảng 30% trong số các dự án năng lượng mặt trời đã được lên kế hoạch có thể cung cấp mức giá cạnh tranh và được kỳ vọng sẽ tồn tại. Con số này đối với các dự án điện gió là 57%. Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời ước tính rằng khoảng 300.000 người trong lĩnh vực này sẽ mất việc trong vài năm tới. Riêng tại bang Massachusetts, số lao động mất việc dự kiến lên tới 6.100 người.

Frank Callahan, chủ tịch Công đoàn Xây dựng Massachusetts, bày tỏ quan ngại rằng đạo luật mới sẽ loại bỏ hàng ngàn cơ hội việc làm. Ông cũng cho biết một số dự án điện gió ngoài khơi đã bị đình trệ và nhiều dự án khác có thể bị hoãn lại. Một số chuyên gia nhận định rằng đạo luật này dường như là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mất việc làm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Công ty nghiên cứu Energy Innovation dự báo rằng đạo luật này có thể khiến công suất điện của Mỹ giảm 300 GW vào thời điểm nhu cầu điện đang tăng trở lại sau hai thập niên, do sự phát triển của trung tâm dữ liệu và công nghệ trí tuệ nhân tạo. Điều này cho thấy rằng việc cắt giảm nhân sự trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Mỹ có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với ngành công nghiệp này và nền kinh tế nói chung.

Trong bối cảnh này, các công ty năng lượng tái tạo tại Mỹ cần phải thích nghi với những thay đổi trong chính sách và tìm cách duy trì sự ổn định trong hoạt động của mình. Việc tìm kiếm các giải pháp mới và sáng tạo để giảm thiểu tác động của việc cắt giảm nhân sự và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp năng lượng tái tạo tại Mỹ là rất quan trọng.

Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo rất lớn, với nhiều nguồn năng lượng sạch như điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này, hành lang pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam cần được hoàn thiện và đồng bộ hơn.

Với điện mặt trời, theo các nghiên cứu, Việt Nam có tiềm năng lên đến 963.000 MW, tập trung chủ yếu ở các tỉnh miền Trung và miền Nam, nơi có số giờ nắng trung bình hàng năm cao. Về điện gió, Ngân hàng Thế giới đã đánh giá Việt Nam có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, ước đạt 513.360 MW. Đây là cơ hội lớn để Việt Nam phát triển ngành năng lượng tái tạo, giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống và bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, hiện nay, các chính sách liên quan đến năng lượng tái tạo tại Việt Nam vẫn còn phân tán ở nhiều luật, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các rào cản khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và hay thay đổi, khiến rủi ro tài chính tăng cao. Hệ thống truyền tải chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo cũng là một thách thức lớn.

Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này. Các quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch năng lượng thông qua luật này. Luật Năng lượng tái tạo không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường mà còn là lời cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Để phát triển năng lượng tái tạo, các chuyên gia cho rằng cần tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo. Luật cần bảo đảm nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, vừa thúc đẩy cạnh tranh minh bạch, chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cũng cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết, giúp giải quyết những bất cập, chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không chỉ giải quyết bài toán chính sách mà còn là hiện thực hoá quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây cũng là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã tổ chức thành công ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này đã thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này. Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, các chuyên gia đã thảo luận về thị trường carbon và vai trò của nó trong việc đạt được mục tiêu Net Zero. Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cũng cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường. Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia. Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero). Qua đó, các chuyên gia và doanh nghiệp có thể cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Để đạt được mục tiêu Net Zero, các chuyên gia và doanh nghiệp cần tiếp tục trao đổi và thảo luận về các giải pháp quan trọng. Một trong những giải pháp quan trọng là phát triển thị trường carbon, xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng.

Tạp chí điện tử Nhà quản trị – TheLEADER sẽ tiếp tục cung cấp thông tin và cập nhật về các diễn biến của thị trường carbon cũng như các giải pháp quan trọng để đạt được mục tiêu Net Zero.

Thế giới đang chứng kiến sự chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ, trong đó năng lượng tái tạo đóng vai trò quan trọng. Tại Việt Nam, việc khai thác và phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, đang được xem là một hướng đi chiến lược. Mới đây, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã đưa ra khuyến nghị về lộ trình hai giai đoạn nhằm phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

World Bank đề xuất một lộ trình hai giai đoạn để đảm bảo hiệu quả và tính minh bạch trong quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi. Giai đoạn đầu tiên được gọi là ‘Cửa sổ mở’ (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất các khu vực khảo sát phù hợp. Sau đó, Nhà nước sẽ xem xét và đánh giá các đề xuất này dựa trên các tiêu chí rõ ràng, bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm kỹ thuật và khả năng triển khai dự án.

Sau khi giai đoạn ‘Cửa sổ mở’ kết thúc, giai đoạn thứ hai sẽ bắt đầu với tên gọi ‘Đấu thầu cạnh tranh’ (competitive auction). Trong giai đoạn này, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể đã được xác định thông qua quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp. Các nhà đầu tư sẽ tham gia đấu thầu và nhà đầu tư có đề xuất giá điện thấp nhất kèm theo các điều kiện kỹ thuật phù hợp sẽ được lựa chọn.

Quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi theo lộ trình hai giai đoạn này được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam tối ưu hóa nguồn năng lượng tái tạo, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà đầu tư. Đồng thời, việc áp dụng các tiêu chí rõ ràng và minh bạch sẽ giúp tạo niềm tin cho các nhà đầu tư và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

Để biết thêm thông tin chi tiết về khuyến nghị của World Bank và các diễn biến mới nhất liên quan đến phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam, vui lòng truy cập vào các nguồn thông tin chính thức từ Ngân hàng Thế giới và các cơ quan chức năng của Việt Nam.

TP.HCM Mới – Động Lực Phát Triển Công Nghiệp Từ Tiềm Năng Đến Hành Động

Chiều ngày 17/7, tại Hà Nội, Sở Công Thương TP.HCM đã phối hợp với báo Tuổi Trẻ tổ chức tọa đàm ‘Động lực phát triển công nghiệp TP.HCM – Từ tiềm năng đến hành động’. Diễn đàn này nhằm tìm lời giải đáp cho những thách thức và cơ hội trong việc phát triển công nghiệp của TP.HCM mới.

Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho rằng siêu đô thị TP.HCM cần tái cấu trúc không gian công nghiệp theo nguyên tắc ‘phân vai’. Theo đó, TP.HCM cũ sẽ giữ vai trò bộ não trung tâm R&D, tài chính, điều phối sản xuất. Trong khi đó, Bình Dương – Đồng Nai sẽ là cực sản xuất công nghệ cao, Bà Rịa – Vũng Tàu là trung tâm cảng biển và công nghiệp năng lượng, và Long An là trung tâm chế biến nông sản gắn liền ĐBSCL.

TS Huỳnh Thanh Điền, ĐH Nguyễn Tất Thành, gọi đây là ‘trục lõi chuỗi giá trị công nghiệp’, với TP.HCM mở rộng làm hạt nhân dẫn dắt – từ thiết kế, sản xuất đến logistics. Tuy nhiên, để trục này vận hành, ông nhấn mạnh cần một cơ quan đủ quyền lực ‘chủ xị’ liên kết vùng.

TS Trương Minh Huy Vũ, viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, chỉ rõ bài toán quy hoạch giá đất công nghiệp khu TP cũ cao khiến doanh nghiệp ngán ngại. Theo ông, cần phải mở rộng sang Bình Chánh, Củ Chi, quy hoạch các cụm công nghiệp đan xen đô thị, nơi người lao động được sống, làm việc, học tập trong một không gian chung.

Bên cạnh đó, ông Vũ đặc biệt lưu ý đến vai trò của công nghiệp biển và năng lượng tái tạo trong chiến lược phát triển mới. Với đường bờ biển dài từ Cần Giờ đến Xuyên Mộc, TP.HCM có thể phát triển cụm công nghiệp ven biển hiện đại, tích hợp điện gió ngoài khơi, logistics hàng hải và sản xuất công nghiệp nặng.

TS Trần Du Lịch, chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai thực hiện nghị quyết 98 của Quốc hội, cho biết Đảng, Nhà nước đã lựa chọn đường đi của đất nước không phải dựa theo trình tự thông thường, mà là giải các ‘bài toán ngược’. Đó là đặt ra các đề bài Việt Nam sẽ là gì vào năm 2030, vào năm 2045, từ đó để tính toán giải bài toán này.

Ông Lịch cho rằng TP.HCM phải giải bài toán một cách tiên phong, nếu đi theo kiểu ‘sách giáo khoa’ thì sẽ rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Công nghiệp TP.HCM không thể tăng trưởng theo chiều ngang, dùng lao động rẻ mà cần chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Để đạt được mục tiêu này, ông Lịch đề xuất cần tính toán lại, khu vực TP.HCM cũ không nhất thiết cần quỹ đất công nghiệp theo mức đó, mà có thể chuyển dịch sang Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu. Hình thành ‘vành đai công nghiệp đô thị dịch vụ’ từ Bình Dương về Cái Mép – Thị Vải tại Bà Rịa – Vũng Tàu.

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ, giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, thẳng thắn nhìn nhận TP.HCM dù đóng góp 30% GRDP vẫn đối mặt nhiều điểm nghẽn chi phí logistics cao, thiếu đất công nghiệp sạch, công nghệ sản xuất lạc hậu, tự động hóa thấp, và sức ép từ các rào cản thương mại quốc tế.

Từ những thách thức và cơ hội đó, các chuyên gia và doanh nghiệp đã đề xuất nhiều giải pháp để phát triển công nghiệp của TP.HCM mới. Ông Nguyễn Thế Duy, phó tổng giám đốc Becamex, cho rằng bài toán phát triển công nghiệp hiện nay không thể giải theo kiểu đơn lẻ. Cần tư duy như một đội bóng, xác định rõ vai trò của các ‘tiền đạo’, tức những khu vực có tiềm năng đột phá, rồi chuyền ‘quả bóng vàng’, nguồn lực đầu tư đúng chỗ, đúng lúc.

Muốn công nghiệp bứt phá, phải chuyền đúng ‘quả bóng vàng’. Ông Duy cho rằng Becamex sẵn sàng đóng vai trò kết nối giữa doanh nghiệp, chính quyền, các định chế tài chính giáo dục đổi mới sáng tạo, để hình thành một hệ sinh thái công nghiệp hiện đại, hiệu quả và hấp dẫn trong không gian TP.HCM mở rộng.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Lộc Hà, phó chủ tịch UBND TP.HCM, đã giao Sở Công Thương khẩn trương tổng hợp các ý kiến đề xuất, tham luận để báo cáo, tham mưu cho lãnh đạo UBND TP.HCM kịp thời chỉ đạo các giải pháp, nhiệm vụ cho các đơn vị có liên quan.

TP.HCM mới – một đô thị mạnh về công nghiệp – thương mại – dịch vụ, có sức cạnh tranh quốc tế, đang là mục tiêu hướng tới. Với sự hợp tác và đồng lòng của các bên, TP.HCM mới hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp xanh, phát triển bền vững của cả nước.