Ô nhiễm không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc đang trở thành vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thu hút sự quan tâm rộng rãi của cộng đồng. Dữ liệu từ ứng dụng đo chỉ số chất lượng không khí IQAir cho thấy Hà Nội đã được xếp hạng là thành phố ô nhiễm không khí nặng nhất thế giới. Chỉ số chất lượng môi trường không khí ở ngưỡng cao này gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của con người, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp và phổi.

PGS-Ts Nguyễn Thị Hoài An, nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng Nhi, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, hiện là Giám đốc chuyên môn Bệnh viện đa khoa An Việt, đã lên tiếng cảnh báo về những nguy hại của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người. Không chỉ dừng lại ở ảnh hưởng đến phổi và hệ hô hấp, ô nhiễm không khí còn có khả năng gây tổn hại đến nhiều cơ quan khác của cơ thể. Điều này càng trở nên nghiêm trọng hơn trong bối cảnh thời tiết nắng nóng cực đoan như hiện nay.

Một số nhóm người được xác định là dễ bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí, bao gồm người cao tuổi, phụ nữ mang thai, trẻ em và những người có sức đề kháng yếu. Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ sức khỏe, việc đeo khẩu trang khi ra đường là rất quan trọng. Tuy nhiên, việc lựa chọn loại khẩu trang phù hợp là điều kiện tiên quyết để đảm bảo hiệu quả bảo vệ sức khỏe.

Ngoài việc đeo khẩu trang, PGS-Ts Nguyễn Thị Hoài An cũng khuyên mọi người nên duy trì chế độ dinh dưỡng tốt để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa mà còn hỗ trợ tiêu diệt các vi khuẩn gây hại. Trong tình hình ô nhiễm không khí nặng như hiện nay, việc thường xuyên đi khám sức khỏe để theo dõi và đảm bảo sức khỏe của mình là rất cần thiết.

Bên cạnh đó, một số biện pháp phòng ngừa khác mà mọi người có thể áp dụng để giảm bớt tác hại của ô nhiễm không khí bao gồm đóng kín cửa, sử dụng máy lọc không khí và rửa mũi họng bằng nước muối sinh lý. Những hành động đơn giản này có thể giúp tạo ra một môi trường sống trong lành hơn và giảm thiểu rủi ro đối với sức khỏe.

Trước tình hình ô nhiễm không khí đang diễn ra, ý thức và chủ động bảo vệ sức khỏe của mình trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Mọi người cần cảnh giác và thực hiện các biện pháp cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí, đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và an toàn.

Để biết thêm thông tin về các chỉ số chất lượng không khí và cách bảo vệ sức khỏe, bạn có thể truy cập vào trang web của IQAir để cập nhật thông tin mới nhất.

Các nhà khoa học đang lên tiếng cảnh báo về một hệ quả không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, cụ thể là việc này có thể đang đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu. Mặc dù giảm ô nhiễm không khí mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng, nhưng nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Communications Earth & Environment chỉ ra rằng việc giảm ô nhiễm không khí tại Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm mất đi ‘hiệu ứng làm mát’ do bụi bẩn trong không khí gây ra.

Những hạt bụi trong không khí có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ này đã biến mất. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng khẳng định rằng cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe. Vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn.

Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, cho biết: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Điều này đòi hỏi các quốc gia và cộng đồng toàn cầu phải có những hành động quyết liệt và đồng bộ để giảm thiểu khí thải nhà kính và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo.

Một số giải pháp được đề xuất bao gồm trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo. Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn. Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Để đạt được mục tiêu giảm khí nhà kính, các quốc gia cần tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm, cũng như đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường và giảm biến đổi khí hậu cũng là một phần quan trọng của giải pháp.

Trước những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, việc phối hợp hành động giữa các quốc gia và các bên liên quan là điều cần thiết. Các quyết định và hành động cụ thể ngay hôm nay sẽ quyết định tương lai của hành tinh và thế hệ tương lai.

Ô nhiễm không khí đang trở thành một thách thức sức khỏe đáng kể ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho trẻ em dưới 5 tuổi. Theo số liệu thống kê mới nhất, hơn 100 trẻ em trong độ tuổi này tử vong mỗi ngày do ảnh hưởng của ô nhiễm không khí. Điều này đã đặt ra một hồi chuông cảnh báo về việc cần có những giải pháp cấp thiết để bảo vệ nhóm dân số dễ bị tổn thương này.

Tình hình ô nhiễm không khí tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đang diễn ra với mức độ nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp mạnh mẽ từ các tổ chức quốc tế, chính phủ và cộng đồng. Một trong những nỗ lực đáng chú ý đến từ Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), khi tổ chức này triển khai một dự án mới với mục tiêu sử dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) để bảo vệ sức khỏe của học sinh tại các trường học.

Dự án này được thiết kế để giảm thiểu các tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe của trẻ em. Thông qua việc áp dụng công nghệ AI, dự án không chỉ tập trung vào việc theo dõi và dự báo mức độ ô nhiễm không khí mà còn đề xuất các giải pháp cụ thể để giảm thiểu rủi ro cho trẻ em. Từ đó, các trường học và cộng đồng có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết, đảm bảo môi trường học tập an toàn và khỏe mạnh cho trẻ.

Trung tâm của dự án là bảo vệ sức khỏe của trẻ em, những người dễ bị tổn thương nhất trước tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay. Với hơn 100 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong mỗi ngày do ô nhiễm không khí, sử dụng công nghệ AI trong dự án này là một bước tiến quan trọng. Công nghệ không chỉ giúp thu thập và phân tích dữ liệu về mức độ ô nhiễm mà còn hỗ trợ đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho từng khu vực và trường học, tối ưu hóa hiệu quả của các biện pháp can thiệp.

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) hy vọng rằng dự án này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe của trẻ em. Thông qua đó, các bên liên quan có thể tăng cường hợp tác, tiếp tục tìm kiếm và áp dụng các giải pháp đổi mới, bao gồm cả công nghệ AI, để tạo ra một môi trường sạch sẽ và an toàn cho tất cả trẻ em.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chỉ số IQ của trẻ, đặc biệt là khi chúng tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong thai kỳ và giai đoạn 0-5 tuổi. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống ở thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ đến lúc trẻ lên 7 tuổi.

Kết quả cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này. Mức sụt giảm IQ này đủ để ảnh hưởng đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích trong tương lai của trẻ. Điều này trở nên đáng báo động khi các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường, mà có mặt ngay trong nhà, từ bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm đến khí thải xe cộ len lỏi qua cửa sổ.

Não bộ trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, bất kỳ độc chất nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài. Giảm 4-5 điểm IQ nghe qua tưởng chừng nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai.

Tuy nhiên, điều quan trọng là mức IQ này không cố định. Nếu biết cách can thiệp kịp thời – như cải thiện môi trường sống, tăng tương tác ngôn ngữ, dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích vận động – trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức.

Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, chẳng hạn như hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn giờ cao điểm, dùng máy lọc không khí trong nhà, không hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Việc kết hợp giữa nhận thức và hành động sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí lên sự phát triển của trẻ, đồng thời tạo cơ hội cho chúng phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

Chất lượng không khí tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo, đang ở mức báo động, với tình trạng ô nhiễm ngày càng trở nên nghiêm trọng. Theo ghi nhận vào ngày 8 tháng 8 năm 2025, thành phố này đã được xác định là có chất lượng không khí không lành mạnh cho dân số nói chung. Tại một thời điểm nhất định, Kinshasa đã vượt qua các thành phố khác để trở thành thành phố lớn bị ô nhiễm nặng nhất trên thế giới.

Đây không phải là lần đầu tiên Kinshasa xuất hiện trong danh sách này, vì trong tháng qua, thành phố liên tục đứng đầu danh sách các thành phố lớn bị ô nhiễm nhất. Các chuyên gia chỉ ra rằng chất lượng không khí tại Kinshasa nằm trong thể loại ‘không lành mạnh’, có thể gây ra các hiệu ứng sức khỏe cho mọi người. Tình trạng ô nhiễm không khí ở Kinshasa hiện nay làm cho thành phố trở thành một trong những trung tâm đô thị bị ảnh hưởng nhiều nhất ở Trung Phi.

Có nhiều yếu tố dẫn đến chất lượng không khí kém tại Kinshasa. Một trong những nguyên nhân chính là việc đốt cháy sinh khối rộng rãi do nông nghiệp, sản xuất than, và các đám cháy dư lượng cây trồng trong và xung quanh thành phố. Ngoài ra, khí thải từ bếp củi gia đình và sử dụng nhiên liệu rắn khác trong các hộ gia đình đô thị cũng góp phần vào tình trạng ô nhiễm.

Tình trạng ô nhiễm môi trường lâu dài từ các chất ô nhiễm công nghiệp như asen, chì, dẫn xuất DDT và PCB cũng tiếp tục ảnh hưởng đến dân số thông qua không khí, nước và chuỗi thực phẩm. Thực thi hạn chế các quy định môi trường và kiểm soát chất thải và khí thải không đầy đủ ở khu vực đô thị và ven đô cũng làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Để bảo vệ bản thân khỏi chất lượng không khí kém, người dân được khuyên nên thực hiện các biện pháp bảo vệ như tránh hoạt động thể chất ngoài trời và theo dõi mức chất lượng không khí thường xuyên. Việc nâng cao nhận thức về tình trạng ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe của người dân.

Người dân cần tích cực tham gia vào việc bảo vệ môi trường và yêu cầu các cơ quan chức năng có biện pháp kiểm soát ô nhiễm hiệu quả. Bằng cách chung tay hành động, chúng ta có thể cải thiện chất lượng không khí và tạo ra một môi trường sống lành mạnh hơn cho tất cả mọi người.

Một nghiên cứu toàn diện nhất về mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một số loại ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia. Hiện có khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới đang mắc bệnh này, và con số dự kiến sẽ tăng lên ít nhất 150 triệu trường hợp vào năm 2050.

Báo cáo, được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại đơn vị dịch tễ học của Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge, đã thực hiện một đánh giá có hệ thống về 51 nghiên cứu. Các nghiên cứu này đã sử dụng dữ liệu từ hơn 29 triệu người tham gia, những người đã tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong ít nhất một năm.

Mặc dù ô nhiễm không khí đã được xác định là một yếu tố nguy cơ cho bệnh dementia, nghiên cứu này, là nghiên cứu toàn diện nhất về loại hình này cho đến nay, đã tìm thấy mối liên hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa ba loại ô nhiễm không khí và bệnh dementia. Các chất ô nhiễm này bao gồm: PM2.5, có nguồn gốc từ khí thải xe, nhà máy điện và bếp đốt củi; khí nitơ dioxide, phát sinh từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch; và khói, có nguồn gốc từ khí thải xe và đốt gỗ.

Khi hít vào, các chất ô nhiễm này có thể thâm nhập sâu vào phổi và có liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng đối với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ tương đối của một người mắc bệnh dementia sẽ tăng 17%. Sử dụng số liệu tương đương cho khói, nguy cơ tăng 13%.

Nồng độ PM2.5 và khói đã đạt hoặc vượt quá mức này vào năm 2023 tại các địa điểm gần đường ở trung tâm London, Birmingham và Glasgow.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh dementia là bệnh Alzheimer, và tại Vương quốc Anh, khoảng 982.000 người mắc bệnh này. Các triệu chứng bao gồm mất trí nhớ, khó khăn tập trung và thay đổi tâm trạng.

Tiến sĩ Haneen Khreis, tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết rằng nghiên cứu này cung cấp ‘bằng chứng thêm để hỗ trợ quan sát rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ngoài trời là một yếu tố nguy cơ cho sự khởi đầu của bệnh dementia ở người lớn khỏe mạnh trước đây’.

Bà cũng nói: ‘Giải quyết ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích sức khỏe, xã hội, khí hậu và kinh tế dài hạn. Nó có thể giảm gánh nặng to lớn cho bệnh nhân, gia đình và người chăm sóc, đồng thời giảm bớt áp lực lên các hệ thống chăm sóc sức khỏe bị quá tải’.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra bệnh dementia thông qua việc gây viêm trong não và căng thẳng oxy hóa, là một quá trình hóa học trong cơ thể có thể gây hại cho các tế bào, protein và DNA.

Các nhà nghiên cứu đã thừa nhận rằng báo cáo này bị hạn chế vì phần lớn các nghiên cứu phân tích bao gồm những người tham gia da trắng và sống ở các nước có thu nhập cao. Họ cho biết các nghiên cứu trong tương lai về ô nhiễm không khí nên bao gồm nhiều người tham gia từ các nền tảng bị thiệt thòi.

Tiến sĩ Isolde Radford, quản lý chính sách cao cấp tại Alzheimer’s Research UK, cho biết: ‘Đánh giá nghiêm ngặt này bổ sung vào bằng chứng ngày càng tăng rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí – từ khói xe đến bếp đốt củi – làm tăng nguy cơ mắc bệnh dementia’.

Bà cũng nói: ‘Ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với bệnh dementia – nhưng nó không phải là điều mà các cá nhân có thể giải quyết một mình. Đó là nơi lãnh đạo của chính phủ là rất quan trọng’.

Alzheimer’s Research UK đang kêu gọi một cách tiếp cận phòng ngừa sức khỏe mạnh mẽ, toàn diện – một cách tiếp cận đem lại sự phối hợp giữa các bộ phận ngoài y tế, bao gồm Defra, để hành động phối hợp về các yếu tố nguy cơ của bệnh dementia.

Chuyển đổi xe xăng sang xe điện đang là một chủ trương quan trọng nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, vốn dĩ xuất phát chủ yếu từ các phương tiện giao thông – nguồn phát thải lớn nhất. Việc này không chỉ đơn thuần là thay thế phương tiện, mà còn có những tác động sâu rộng đến cuộc sống hàng ngày của người dân, đặc biệt là những người sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội.

Các nhà quản lý và chuyên gia đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu bắt nguồn từ phương tiện giao thông, chiếm khoảng 35% tổng nguồn ô nhiễm. Trong đó, khí thải từ các phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, và bụi phát sinh từ hoạt động giao thông là 23%. Để thực hiện chuyển đổi một cách hiệu quả, các chuyên gia đề xuất cần tiến hành khảo sát đánh giá tình hình hiện tại, hoàn thiện hệ thống thể chế chính sách, xây dựng cơ sở hạ tầng phù hợp và xác định tiêu chuẩn khí thải cụ thể cho xe máy. Quá trình chuyển đổi cần đảm bảo sự an toàn và thuận tiện tối đa cho người dân.

Thành phố Hà Nội đã đề ra các kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện chủ trương này. Các bước tiến hành bao gồm khảo sát đánh giá hiện trạng, xác định người dân và đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp, hoàn thiện thể chế chính sách hỗ trợ, và xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết cho sự phát triển của xe điện. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đưa ra một số giải pháp khác như khuyến khích mô hình đổi pin, tận dụng hệ thống trạm xăng hiện có, và tăng cường sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

Các chuyên gia cho rằng, nếu người dân hiểu rõ và nắm bắt được mục tiêu, kế hoạch, cũng như cảm nhận được rằng chính sách này được đưa ra vì lợi ích của họ, họ sẽ tự nguyện thay đổi và ủng hộ chủ trương này. Hà Nội đang tích cực triển khai các kế hoạch cần thiết để dẫn đầu trong công tác chuyển đổi sang sử dụng xe điện, với một lợi thế không nhỏ là Luật Thủ đô. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công của chủ trương này, sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan là vô cùng quan trọng.

Trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn đe dọa sức khỏe cộng đồng, Hà Nội đã triển khai giải pháp “pháo xa sương mù”. Đây là một phần trong chiến lược kiểm soát ô nhiễm không khí của thành phố. Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đã tăng cường rửa đường và triển khai xe phun sương áp lực lớn để cải thiện chất lượng không khí trên địa bàn.

Giải pháp này đã được triển khai tại 13 phường nội đô Hà Nội, với mục tiêu giảm ô nhiễm bụi mịn, đặc biệt là bụi PM2.5. Xe chuyên dụng được trang bị hệ thống phun sương với hạt nước siêu mịn có kích thước từ 50 đến 150 micromet. Những hạt sương này kết dính bụi mịn trong không khí, khiến chúng nặng lên và nhanh chóng rơi xuống mặt đất.

Người dân Hà Nội đã chứng kiến các làn sương mù trắng xóa lan dần trên các tuyến phố từ rạng sáng, do xe chuyên dụng thuộc dự án “pháo xa sương mù” tạo ra. Dữ liệu ban đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt của giải pháp này. Chỉ trong vòng một ngày, chỉ số AQI tại nhiều điểm giám sát nội đô đã giảm mạnh: từ mức 170 (ngày 15/7) còn 62 (ngày 16/7). Người dân ghi nhận không khí dịu hơn, dễ thở hơn, đặc biệt là vào buổi sáng.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia môi trường nhận định rằng “pháo xa sương mù” là giải pháp ngắn hạn, mang tính tình thế, không thể thay thế cho các biện pháp căn cơ về lâu dài. Để xử lý tận gốc, thành phố cần đồng bộ các giải pháp: kiểm soát khí thải xe máy cũ, giám sát công trình xây dựng, xử lý nguồn bụi từ làng nghề và tăng cường mảng xanh.

GS.TS Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Viện trưởng Viện Môi trường Đô thị và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng cần tích hợp công nghệ phun sương vào hệ thống dữ liệu môi trường đô thị. Xe cần được vận hành theo bản đồ ô nhiễm không khí theo thời gian thực, nơi nào chỉ số PM2.5 cao thì ưu tiên dập bụi tại đó.

Kỹ sư Nguyễn Thị Vân, chuyên gia công nghệ môi trường, cũng đồng tình với quan điểm này và cho rằng việc đầu tư vào xe phun sương là bước đi đúng, nhưng cần xây dựng một hệ sinh thái thông minh gồm dữ liệu quan trắc, bản đồ bụi mịn, trí tuệ nhân tạo để phân tích luồng bụi theo mùa, theo gió, và qua đó bố trí xe hoạt động một cách tối ưu, tiết kiệm.

Hà Nội vẫn cần triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp để hướng tới một chiến lược môi trường đô thị bền vững. Trước mắt là mở rộng mạng lưới xe phun sương, thực hiện chủ trương “phủ kín vành đai 1”, đồng thời kết hợp phun sương, quét sạch và rửa tinh tại các tuyến phố trọng điểm. Song song, thành phố siết chặt kiểm soát phát thải tại nguồn, bao gồm kiểm tra khí thải xe cơ giới, yêu cầu che chắn công trình xây dựng, và buộc lắp hệ thống phun sương tại các dự án mới.

Thông tin chi tiết về dự án “pháo xa sương mù” của Hà Nội có thể được tìm hiểu thêm tại các nguồn tin cậy.

Thủ đô Hà Nội đang phải đối mặt với những thách thức lớn về môi trường, hạ tầng và chất lượng sống đô thị. Trước tình hình này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 20/CT-TTg, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng hướng tới việc xây dựng một Hà Nội xanh, sạch và hiện đại. Chỉ thị này không chỉ đặt mục tiêu giảm thiểu việc sử dụng xe cá nhân mà còn nhằm kiến tạo lại không gian sống cho người dân, với mục tiêu cụ thể là tạo ra một Hà Nội không khói bụi, không ùn tắc và không tiếng ồn.

Chỉ thị 20 đặt ra ba mốc thời gian thực hiện chính. Thứ nhất, đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Thứ hai, từ ngày 1/1/2028, sẽ không còn mô tô, xe gắn máy, và hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1 và Vành đai 2. Thứ ba, từ năm 2030, sẽ tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3. Để đảm bảo tính khả thi của các mục tiêu này, Chỉ thị giao cho thành phố Hà Nội phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức thực hiện đồng bộ.

Thành phố Hà Nội đã có những bước đi cụ thể để thực hiện mục tiêu này. Gần 400 xe buýt điện đã được đưa vào vận hành, và dự kiến đến năm 2030, toàn bộ xe buýt trong thành phố sẽ được điện hóa. Tuyến metro số 2A Cát Linh – Hà Đông đã phục vụ hơn 15 triệu lượt khách trong 2 năm qua. Dự kiến tuyến Nhổn – ga Hà Nội sẽ hoàn thành vào năm 2026, góp phần quan trọng vào việc giảm tải giao thông và ô nhiễm môi trường.

Việc thực hiện thành công Chỉ thị 20 không chỉ giúp Hà Nội trở thành hình mẫu về đô thị xanh trong nước mà còn đóng góp thiết thực vào cam kết khí hậu toàn cầu của Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần phải thảo luận và cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình thực hiện. Dù vậy, với những bước đi cụ thể và quyết tâm cao, Hà Nội đang bước vào một ‘bước ngoặt xanh’ – một quá trình đầy khó khăn nhưng cũng đầy hy vọng.

Nhìn nhận từ góc độ khác, nếu không thay đổi, cái giá mà Hà Nội và người dân phải trả sẽ lớn hơn nhiều. Ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông và mất chất lượng sống đô thị sẽ tiếp tục gia tăng. Vì vậy, việc đặt mục tiêu và hành động quyết liệt ngay từ bây giờ là hết sức cần thiết. Sự tham gia và ủng hộ của người dân, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền, sẽ là chìa khóa để Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu trở thành một đô thị xanh, hiện đại và đáng sống.