Trong bối cảnh trụ sở chính của Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị đang được cải tạo, sửa chữa, đơn vị này đã quyết định chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên của mình sang làm việc tại trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị. Quyết định này được đưa ra mà chưa có sự cho phép của cấp có thẩm quyền.

Ngày 14 tháng 7, ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, đã chỉ đạo việc chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên từ trụ sở chính của Sở ở số 11 Quang Trung sang làm việc tại địa điểm số 180A Lê Lợi, phường Đồng Hới. Đây là trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị, một đơn vị trực thuộc Sở Công Thương.

Trụ sở số 180A Lê Lợi của Chi cục Quản lý thị trường hiện vẫn là tài sản được đầu tư bằng nguồn vốn của Bộ Công Thương, chưa được quyết toán và chưa hoàn tất thủ tục điều chuyển về địa phương quản lý. Do đó, việc Sở Công Thương sử dụng trụ sở này mà chưa có sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền đã gây ra nhiều khó khăn cho cán bộ của Chi cục Quản lý thị trường.

Toàn bộ phòng làm việc, hồ sơ, tài liệu, bàn ghế của Sở Công Thương đã được chuyển đến trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường, khiến nhiều cán bộ của chi cục phải chuyển sang làm việc tạm tại Đội Quản lý thị trường số 6, trong điều kiện chật chội, chen chúc. Một số người thậm chí không có bàn làm việc, phải để đồ đạc cá nhân và tài liệu trên xe vì chưa có chỗ ổn định.

Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị đã gửi văn bản đề nghị chủ trương ‘mượn’ trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường để làm nơi làm việc tạm thời trong thời gian sửa chữa. Tuy nhiên, Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị đã có văn bản trả lời chính thức, khẳng định rằng trụ sở tại số 180A Lê Lợi của Chi cục Quản lý thị trường là tài sản của Bộ Công Thương, chưa hoàn thành nghiệp thu quyết toán và Bộ Công Thương chưa có quyết định điều chuyển tài sản, bàn giao trụ sở về cho địa phương quản lý theo quy định.

Vì vậy, nội dung xin chủ trương ‘mượn’ trụ sở không thuộc thẩm quyền quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị và Sở Tài chính không có cơ sở để tham mưu. Tuy nhiên, trên thực tế, việc ‘mượn’ trụ sở của Sở Công Thương đã được thực hiện từ trước đó.

Đáng chú ý, ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, còn cho cải tạo 2 phòng làm việc ngay sau khi chuyển đến trụ sở Chi cục Quản lý thị trường, dù công trình này chỉ mới đưa vào sử dụng thời gian ngắn và vẫn thuộc quyền quản lý của Bộ Công Thương.

Hiện vẫn chưa có ý kiến chính thức từ UBND tỉnh Quảng Trị về vụ việc này. Trong khi đó, hàng chục cán bộ Chi cục Quản lý thị trường vẫn đang làm việc trong điều kiện tạm bợ, chờ một giải pháp chính thức được đưa ra.

…

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) hiện đang đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng và an toàn. Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường này đã dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn từ hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, giả mạo, không rõ nguồn gốc. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã và đang tiếp tục làm rõ những vấn đề này, cho thấy ‘bóng tối’ ở thị trường TPCN.

Theo thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), từ đầu năm đến nay, các đơn vị đã xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, bao gồm hơn 8.200 vụ buôn bán hàng cấm, hơn 25.100 vụ gian lận thương mại và hơn 1.100 vụ hàng giả quy mô lớn có liên quan đến mặt hàng TPCN. Gần đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác định được 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (sữa dạng bột), có chỉ tiêu chất lượng các chất chính chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, được xác định là hàng giả (về chất lượng).

Hàng loạt sản phẩm được quảng bá rầm rộ với công dụng được ‘thần thánh hóa’ như điều trị ung thư, tăng chiều cao, giảm cân cấp tốc… nhưng qua kết quả kiểm định thì thành phần không hề tương xứng với công bố trước đó. Một số tổ chức, cá nhân còn lợi dụng danh tiếng của người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm sai lệch, biến TPCN thành ‘thuốc chữa bệnh’ mà dường như quên mất rằng, chất lượng thực sự vẫn còn đang bỏ ngỏ sau tờ giấy kiểm định.

Vậy vì sao TPCN giả vẫn còn đất sống dù có không ít biện pháp quản lý? Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ lợi nhuận khổng lồ mà ngành hàng này mang lại. Chỉ cần vài chục nghìn đồng để sản xuất ra một sản phẩm giả, nhưng có thể bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Sự chênh lệch lợi nhuận quá lớn cùng với chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, trục lợi trên sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân cốt lõi chính là những kẽ hở trong khung pháp lý hiện hành. Thực tế, khung pháp lý hiện nay cho phép tổ chức, cá nhân được phép tự công bố sản phẩm TPCN trước khi đưa ra thị trường. Đây được xem là ‘lỗ hổng lớn’ khi cho phép hàng loạt sản phẩm trôi nổi dễ dàng xuất hiện trên thị trường với hình thức hợp pháp, nhưng chất lượng chưa được kiểm chứng.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thông tin: ‘Người tiêu dùng phản ánh rất nhiều về các sản phẩm TPCN quảng cáo sai sự thật, công dụng phóng đại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe mà khi khiếu nại không tìm được ai chịu trách nhiệm. Nguyên nhân sâu xa là do cơ chế tự công bố đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật đưa hàng ra thị trường mà không bị kiểm soát về chất lượng thật sự’.

Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội chưa buộc trách nhiệm xác thực nguồn gốc, dẫn đến người tiêu dùng như lạc giữa ‘ma trận’ quảng cáo. Vụ việc ‘sữa giả’ Hofumil Gold Plus, Hapomil lọt vào các cơ sở y tế lớn là một minh chứng. Điều này cho thấy ngay cả hệ thống y tế, bệnh viện – nơi đáng tin tưởng nhất cũng có thể là nơi hàng giả xâm nhập, gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và lòng tin.

Thêm vào đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm soát nội dung quảng cáo, nguồn gốc sản phẩm và xử lý vi phạm vẫn chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến nhiều sản phẩm kém chất lượng thoát khỏi vòng kiểm soát.

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn Luật sư Hà Nội, nhìn nhận: Ngoài việc ‘bịt’ kẽ hở pháp lý hiện hành, cần xem xét một cách nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu bộ ngành, chính quyền cơ sở (chịu trách nhiệm về quản lý sản phẩm, an toàn thực phẩm). Làm chặt, làm nghiêm, làm quyết liệt và minh bạch trong xử lý cán bộ có liên quan, cán bộ chịu trách nhiệm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP với hàng loạt điểm mới có tính đột phá. Trong đó, điểm đáng chú ý nhất là chuyển từ ‘tự công bố sản phẩm’ sang ‘đăng ký bản công bố’ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng khoa học về độ an toàn, công dụng và thành phần.

Dự thảo cũng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính gấp 1,2 – 2 lần hiện hành, đồng thời mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Đặc biệt, các hành vi quảng cáo sai sự thật, lợi dụng uy tín cá nhân để lừa người tiêu dùng cũng sẽ được đưa vào nhóm vi phạm nghiêm trọng cần xử lý nghiêm.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường hậu kiểm định kỳ. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc như iTrace247, truyxuat.gov.vn cần được phổ biến rộng rãi, buộc doanh nghiệp minh bạch thông tin sản phẩm và quá trình lưu thông.

Ngoài ra, cần rà soát, sửa đổi Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ người tiêu dùng để gắn trách nhiệm pháp lý đối với các nền tảng thương mại điện tử, KOL và người nổi tiếng. Khi người nổi tiếng tiếp tay quảng cáo hàng giả, cần có chế tài mạnh, không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà nên áp dụng hình thức tạm đình chỉ việc quảng cáo hoặc buộc công khai xin lỗi.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi cũng nhằm làm rõ và phân biệt rạch ròi giữa các nhóm thực phẩm thông thường với nhóm thực phẩm bổ sung có tính đặc thù và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Người dân cần biết phân biệt rõ thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, không tin vào quảng cáo ‘giật gân’ và cần kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm qua tem truy xuất, mã QR và giấy công bố. Mỗi người tiêu dùng chính là ‘thanh tra tại chỗ’ góp phần làm sạch thị trường.

Đội Quản lý thị trường số 2, tỉnh Sơn La đã triển khai công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng trên địa bàn. Trong khoảng thời gian từ ngày 15/6/2025 đến 16/7/2025, đội đã tổ chức thực hiện 10 đợt kiểm tra đột xuất đối với các cơ sở kinh doanh thuốc tân dược.

Qua công tác kiểm tra, đội đã phát hiện các hành vi vi phạm chính trong lĩnh vực kinh doanh thuốc tân dược. Cụ thể, một số cơ sở không có khu vực riêng biệt cho các sản phẩm không phải là thuốc, gây lẫn lộn và tiềm ẩn rủi ro trong quá trình bảo quản, phân phối sản phẩm. Bên cạnh đó, một số cơ sở không mở sổ hoặc không sử dụng máy tính để quản lý nhập, xuất, tồn trữ, theo dõi số lô, hạn dùng, nguồn gốc của thuốc, dẫn đến khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Sau khi tiến hành kiểm tra và xác định các hành vi vi phạm, Đội Quản lý thị trường số 2 đã xử phạt các cơ sở vi phạm. Tổng số tiền thu phạt và nộp vào ngân sách nhà nước là trên 40 triệu đồng. Việc xử phạt này nhằm tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời yêu cầu các cơ sở kinh doanh dược phẩm phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về quản lý và kinh doanh thuốc.

Trong thời gian tới, Đội Quản lý thị trường số 2, tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ các hộ kinh doanh thuốc tân dược trên địa bàn. Mục tiêu là kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và duy trì trật tự trong lĩnh vực kinh doanh dược phẩm. Đồng thời, đội cũng sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh về quy định pháp luật để họ hiểu và chấp hành đúng, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm cung cấp đến người tiêu dùng.

Ngày 16-7, Đội Quản lý thị trường số 2 – Chi cục Quản lý thị trường TP Đà Nẵng cho biết, Chủ tịch UBND thành phố vừa có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh Mega Premium Shopping Mall (địa chỉ 106 -108 Trần Phú, phường Hải Châu), số tiền 102 triệu đồng. Quyết định xử phạt này được đưa ra dựa trên kết quả xác minh và đề xuất từ Chi cục Quản lý thị trường TP Đà Nẵng.

Cụ thể, vào ngày 17-6, Đội Quản lý thị trường số 2 đã phối hợp với Phòng An ninh kinh tế – Công an TP Đà Nẵng tiến hành kiểm tra đột xuất hộ kinh doanh Mega Premium Shopping Mall. Quá trình kiểm tra được thực hiện thông qua biện pháp nghiệp vụ thâm nhập, trong đó lực lượng chức năng đã giả danh người dẫn tour du lịch để tiếp cận và xác minh thông tin.

Kết quả kiểm tra cho thấy, tại cửa hàng đang bày bán 232 đơn vị sản phẩm gồm túi xách, ví cầm tay, kính mắt, khăn choàng, dây thắt lưng… có dấu hiệu giả mạo các nhãn hiệu thời trang nổi tiếng đang được bảo hộ tại Việt Nam như Gucci, Chanel, Dior, Christian Dior, Bottega Veneta và Celine. Toàn bộ số hàng hóa vi phạm đã bị tạm giữ để phối hợp với đại diện chủ sở hữu các nhãn hiệu xác minh, xác định tình trạng hàng hóa là thật hay giả nhằm hoàn thiện hồ sơ vụ việc theo đúng quy định pháp luật.

Đội Quản lý thị trường số 2 cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục xây dựng phương án chuyên đề, tăng cường kiểm tra, kiểm soát các cơ sở kinh doanh hàng hóa trên địa bàn. Mục tiêu là chủ động nắm bắt tình hình, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, nhất là các mặt hàng liên quan đến du lịch và dịch vụ, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và uy tín môi trường thương mại tại địa bàn.

Trước đó, ông Phạm Ngọc Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP Đà Nẵng cho hay, thời gian gần đây xuất hiện tình trạng các cơ sở kinh doanh đóng cửa tầng một, nhưng vẫn hoạt động bí mật ở tầng hai, chỉ tiếp khách thông qua các tour du lịch ‘trá hình’. Lực lượng quản lý thị trường từng phải đóng giả làm người dẫn tour để thâm nhập một địa điểm nghi vấn.

Việc xử phạt đối với hộ kinh doanh Mega Premium Shopping Mall là một ví dụ điển hình về hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh hàng hóa. Đây cũng là một cảnh báo đối với các cơ sở kinh doanh khác về việc phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật để tránh những hậu quả pháp lý không mong muốn.

Trong thời gian tới, Chi cục Quản lý thị trường TP Đà Nẵng sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh và quyền lợi của người tiêu dùng.