Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Đây là cơ quan được thành lập để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ quân sự của công dân trên địa bàn cấp xã.
Chủ tịch Hội đồng là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, trong khi Phó Chủ tịch thường trực là Chỉ huy trưởng cơ quan quân sự cấp xã. Phó Chủ tịch khác là Trưởng Công an cấp xã. Các ủy viên bao gồm người đứng đầu Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc, một số cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân và các thành viên khác được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định.
Hội đồng này có nhiều nhiệm vụ quan trọng như giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nghĩa vụ quân sự; tổ chức cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự, sơ tuyển nghĩa vụ quân sự và khám sức khỏe. Bên cạnh đó, Hội đồng còn phải báo cáo danh sách công dân được gọi nhập ngũ, tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
Không chỉ vậy, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã còn có nhiệm vụ tổ chức cho công dân thực hiện các quyết định liên quan đến nghĩa vụ quân sự như sơ tuyển, khám sức khỏe, nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. Việc kiểm tra, hướng dẫn cơ quan, tổ chức liên quan trong việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội và quản lý công dân trong diện thực hiện nghĩa vụ quân sự cũng thuộc trách nhiệm của Hội đồng.
Cuối cùng, Hội đồng giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về nghĩa vụ quân sự, góp phần đảm bảo công bằng và minh bạch trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Hội đồng cũng có trách nhiệm trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan để giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình tổ chức thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Nhìn chung, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã có vai trò quan trọng trong việc tổ chức và thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Với sự phối hợp của các cơ quan liên quan, Hội đồng đã góp phần đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ quân sự của công dân trên địa bàn cấp xã.