Nhớ lại chiến thắng lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò quan trọng của lực lượng Công an nhân dân. Đúng 50 năm trước, vào thời điểm cuộc kháng chiến đang ở giai đoạn cao trào, lực lượng Công an nhân dân đã góp phần không nhỏ vào chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam và thống nhất đất nước.
Trong suốt cuộc kháng chiến, lực lượng Công an nhân dân đã đảm bảo an ninh, trật tự trong mọi tình huống. Từ việc đấu tranh dập tắt các vụ nhen nhóm phản động và hoạt động gây bạo loạn của bọn phản cách mạng, đến việc bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ sở kinh tế, cơ quan, xí nghiệp, các công trình quốc phòng, an ninh, văn hóa – xã hội. Lực lượng Công an nhân dân đã thể hiện rõ vai trò của mình trong việc giữ vững ổn định và bảo vệ các tài sản quan trọng của đất nước.
Đặc biệt, trong thời kỳ này, lực lượng Công an nhân dân đã nhanh chóng chuyển hướng về tổ chức và hành động, tiến hành đấu tranh chống phá công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế ở miền Bắc. Vào cuối năm 1959, lực lượng Công an nhân dân đã phối hợp với Quân đội nhân dân mở chiến dịch đập tan âm mưu gây bạo loạn, cướp chính quyền tại tỉnh Hà Giang. Sự kiện này đã đánh dấu một trong những chiến công quan trọng của lực lượng Công an nhân dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Không chỉ ở miền Bắc, lực lượng Công an nhân dân ở miền Nam cũng đã phát động phong trào “Bảo mật phòng gian”, phối hợp với các lực lượng vũ trang trên khắp các chiến trường, đồng loạt mở nhiều chiến dịch, bẻ gãy các cuộc tấn công, lấn chiếm của kẻ địch. Phong trào này đã góp phần không nhỏ vào việc làm suy yếu và tiến tới đánh bại quân địch trên các chiến trường.
Lực lượng điệp báo, tình báo Công an nhân dân đã chui sâu, leo cao, tiến sâu vào hang ổ của địch, thu thập, cung cấp nhiều tin tức có giá trị chiến lược, chiến thuật, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân lần lượt đánh bại các chiến lược của đế quốc Mỹ. Thông tin tình báo chính xác và kịp thời đã giúp cho các lực lượng vũ trang của ta có thể đưa ra những quyết định quan trọng và kịp thời trong cuộc kháng chiến.
Bên cạnh đó, công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong thời kỳ này luôn được Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm xây dựng, củng cố, phát triển. Lực lượng Công an nhân dân đã được xây dựng trở thành công cụ chuyên chính sắc bén, tuyệt đối trung thành với Đảng. Sự quan tâm và đầu tư của Đảng và Nhà nước đã giúp lực lượng Công an nhân dân ngày càng lớn mạnh và trưởng thành.
Hàng trăm tập thể, cá nhân cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và danh hiệu “Dũng sĩ diệt Mỹ”. Những chiến công đặc biệt xuất sắc của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đã ghi tiếp vào truyền thống vẻ vang của Công an nhân dân những trang vàng oanh liệt. Những cống hiến của lực lượng Công an nhân dân đã được ghi nhận và tôn vinh, góp phần làm sáng tỏ truyền thống của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam.